Bir dava devam ederken dava içinde adeta küçük küçük davacıklar ortaya çıkmış olabilir buna ön sorun deniyor. Davada hakimin hükme ulaşabilmesi için bizatihi davaya bakan hakim tarafından çözülmesi gereken, görevli olduğu sorunlara ön sorun denir.
Üst başlık ön sorun. Alt başlıklar dar ve teknik anlamda sorun, bekletici sorundur.
Bir davada davaya bakan hakimin çözmesi gereken onun görevli olduğu sorunlara ön sorun denir. Eğer davaya bakan hakim o ön sorunu çözmeye görevli değilse, bir başka mahkemenin alanına giriyorsa bu ön sorun değildir.
Bir davada hakimin çözmesi gereken sorunlara ön sorun denir. Örneğin tahliye davası açtık ya da kira parasını tespit davası açtık. Davalı kira sözleşmesinin geçersiz olduğunu söylese hakim bunu inceler. Ama kamulaştırma bedelinin tespiti davası açılmış burada davalı kamulaştırma kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülürse hakim bu kamulaştırmanın iptaline karar veremez bu idari yargının görev alanına girer.
Hakim ön sorun hakkında kendisi karar verir ama bu ön sorun başka bir davanın konusunu oluşturuyorsa o zaman beklemesi gerekir. Mesela gaiplik sebebiyle evliliğin feshi davası açıldı. Gaiplik kararını sulh mah verir. Gaiplik için zaten sulh mah başvurulmuşsa boşanma davasına bakan mah sulh mah kararını bekletici mesele yapar.
Gaiplik talebiyle birlikte evliliğin feshini istedi. Daha önceden de gaiplik sulh mah talep edilmemişti bu durumda ne olur? Evliliğin feshi davası aile mah açılır. Aile mah evliliğin feshi davasında kendi görev alanına girmediği için gaiplik hakkında karar veremez. Gaiplik kararı almak için sulh mah başvurması ve bunu bekletici mesele yapması gerekir. Eğer kendi görev alanına girseydi o konuda da karar verip davaya devam ederdi.
Bekletici sorundan hakim her zaman dönebilir dedik. Bunu taraflar da isteyebilir, her zaman hakimin resen hareket etmesi gerekmez. Ancak iki derdest dava birbiri için bekletici mesele yapılabileceği gibi, henüz açılmamış ancak açılması gereken, hakimin davada karar verebilmek için mutlaka açılıp görülmesi gereken bir başka sorun da bekletici mesele yapılmalıdır. Hakimin bu durumda taraflara dava açmak için süre vermesi gerekir. Açmazsa bunun yaptırımı, taraf o konudaki iddiasından vazgeçmiş sayılır. Sadece bekletici mesele yapılmasını istediği olaydan vazgeçmiş sayılır. Davanın tümünden değil. O dava yokmuş gibi hakim esas dava hakkında hüküm verir.