-
İdari sözleşmeler
-
Özel hukuk sözleşmeleri:
Onlar şunlar demiyoruz, idari sözleşme olmayan taraflardan biri idare olan sözleşmeler özel hukuk sözleşmesi olarak kabul ediliyor.
- Özel hukuk sözleşmelerine örnek olarak, abonman sözleşmeleri vardır. Eskiden daha çok vardı, bunlar iltihaki sözleşmelerdir. İki olasılığınız var ya o sözleşmeye taraf olacaksınız; ya da taraf olmayacaksınız. Bunlar bilhassa idare tarafından topluma sunulan kamu hizmetlerine ilişkin sözleşmelerdir.
Katılmalı, yani koşullarını pazarlık konusu yapamadığınız sözleşmeler.
- Bir başka örnek, kiracı veya kiralayan olarak idare, kira sözleşmelerine taraf olabilir. Bu da bir özel hukuk sözleşmesidir. Peki böyle bir sözleşmede ihale yapmaya gerek var mı?
İdarenin bakanlık yapmak için, 50 katlı bir binaya ihtiyacı var. İster misiniz idareye kiralamak? Herkes ister. Demekki sözleşmeyi idareyle imzalamak isteyen çok sayıda kişi var, ama idarenin bir kişiyi seçmesi gerek. O zaman işte idare ihale yapması lazım. Bakınız, bu da bir özel hukuk sözleşmesi, ama bir ihale gerektiriyor. Az önceki abonman sözleşmesinde herkesle imzaladığının aksine burada belli bir kişiyle imzalayacak. Dolayısıyla burada ihale sonrası imzalanması gereken bir abonman sözleşmesi vardır.
- Veya satım sözleşmesi, maliye bakanlığı diyelim ki işte gayrimenkul değeri çok yüksek bir hazine arazisini satmak istiyor. Böyle bir arazi için sözleşmeyi yapmak isteyecek muhakkak çok sayıda kişi çıkacaktır, ve tabiki burada da alıcısı çok, ama bir kişiyle sözleşme imzalayacağız. O zmaan bu satım sözleşmesini ihaleyle yapabiliriz.
Yine bayilik vermek, örneğin eskiden Petrol Ofisi bir kamu kurumuyken böyleydi. Yani idare, herkes gibi sayısız tipte sözleşmeye taraf olur. Kredi sözleşmeleri, burs sözleşmeleri de idarenin taraf olduğu özel hukuk sözleşmeleridir. Ama bu özel hukuk sözleşmelerinin bazılarını belli ihale usulleri izleyerek yapar; bazıların da da – abonman sözleşmelerinde olduğu gibi- ihale usulüne gerek yoktur, her isteyenle yapar. Bunu da kanundan çıkartabiliriz.
1983 yılında anonim şirket yapısına kavuştu; 2000 ylıında özelleştirildi.