Vergi indirimi vergi miktarını etkileyen unsurlar olarak tanımlanabilir. Yani ödenecek vergiyi vergi yasası uyarınca etkileyen, tabi olumlu anlamda yani azaltacak anlamda etkileyen, yasa koyucunun öngördüğü bazı indirimler söz konusu. Bunlara vergi indirimi deniliyor.
Mesela asgari geçim indirimi diye bir indirim var. Gelir vergisi kanunuyla bağlantılı bir indirim. Bizim sistemimizde çok önemli bir indirim değil ama mantığı çok önemlidir. Yasa koyucu tarafından deniyor ki her bireyin maddi ve manevi bütünlüğünü bozmayacak yani insanca yaşayabileceği asgari bir gelirin vergi dışında bırakılması lazım. Vergilendirilebilir miktar ancak işte o asgari düzeyde yaşanılabilecek miktardan sonra başlar. Esasında çok güzel bir yaklaşım var kamu maliyesi açısından da vergilendirmenin mantığı açısından da. Peki, bu miktar nedir? Mesela benim geçenlerde bir işlemle ilgili baktım aylık 90lira. 90lirayla geçinilir mi?
Yasa koyucunun benden indirilmesini öngördüğü işte bir çocuğum var, evliyim. İki çocuğum olsa ne olacaktı? Herhalde 100 lira olacaktı. Çocuk başı öyle 8-10 lira işte üç olsaydı 110 lira olacaktı gibi bir şey. Yani çok komik bir rakamdan bahsediyoruz. Normalde olması gereken üç-dört bin lirayı vergi dışında bırakması lazım. Ama işte tabi ki yasa koyucu Türkiye şartlarında bunu, aile açısından söylüyorum aile beyanı diye bir beyan var, yapmaz. Yaparsa en çok vergi aldığı, rahat rahat verdiği aldığı ücretli kesimden vergi alamaz hale gelir.
Diğer ülkelerde nasıl? Hani hep başımız sıkışınca Fransa’da da var, Amerika’da da var diyoruz ya, onlar da var. Gerçekten var yani ciddi rakamlar uygulanıyor. Evli olup olmamanız, çocuğunuzun olup olmaması ödenecek miktar yani ekonomik durumunuza göre şahsi durumunuza göre belirli bir miktar hesaplanıyor ama o miktarlar çok yüksek. Binli Euro’lar var Avrupa Birliği ülkelerinin asgari geçim ile ilgili düzenlemelerinde. Bizde böyle değil fakat yine de ufak da olsa bir indirim söz konusu. İşte bu bir vergi indirimidir. Ödeyeceğim vergiden düşüyorlar bunu.
Bunun gibi yalnız asgari geçim indirimine göre biraz daha ciddi olan indirimler var. Sakatlık indirimi var o daha ciddi bir indirim. Yine gelir vergisi kapsamında ödenecek vergiden düşülmeyle bağlantılı. Bunlar hep miktarı etkileyen, yasadan kaynaklanan, yasa koyucunun öngördüğü indirimler.